تحلیل تطبیقی حکم نگاه به عضو جداشده از بدن نامحرم در فقه فریقین (بررسی در مشاغل گریم، آرایشگری، کلینیک‌های زیبایی و...)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی و هنر حضرت معصومهسلام الله علیها، قم، ایران

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی و هنر حضرت معصومهسلام الله علیها، قم، ایران

3 طلبه سطح سه حوزه علمیه، قم، ایران

چکیده

ازجمله مسائلی که از دیرباز مورد ابتلای جامعه بوده و با گسترش حرفه آرایشگری، گریم و تأسیس کلینیک‌های زیبایی در جامعه امروز رواج بیشتری یافته، مسئله نگاه به اعضای جداشده از بدن نامحرم است که اختلاف دیدگاه فقیهان فریقین از گذشته دور تاکنون در آن نمایان است. طرح این مسئله از زمان علامه حلی در کتاب‌های فقهی شیعه و از زمان محمدبن‌ادریس شافعی در میان آثار اهل‌‌سنت به چشم می‌خورد. این نوشتار با روش تحلیلی و استنباطی به بررسی مستندات فقیهان فریقین و تحلیل و نقد آن‌ها پرداخته و نمایان ساخته است که  اصلی‌ترین مستند قائلان به جواز، نبود شهوت نسبت به عضو مُبان (جداشده) و عدم صدق عنوان زن بر آن عضو است. همچنین، مانعین نیز به عموم و اطلاق ادله حرمت نگاه به نامحرم و استصحاب حرمت استدلال کرده‌اند. برخی نیز میان جدا شدن عضو از بدن در زمان حیات که در این صورت نگاه به آن جایز و بعد از موت که حرام است، رأی به تفصیل داده‌اند. این مقاله ضمن بیان وجوه ضعف ادله جواز، روشن کرده است که دلایل حرمت نظر بر قوت خود باقی می‌مانند جز درباره مو، ناخن و دندان جداشده که ادله حرمت منصرف از این سه هستند.

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ دریافت: 02 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 07 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 21 خرداد 1402