نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدامین ملکی ¹
• مهدی ساجدی ²

¹ استادیار، گروه حقوق اسلامی، دانشکده حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

² استادیار،دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

چکیده

تحقیق حاضر به بررسی اعتبار قاعده یقین (= شک ساری) و تأثیر پذیرش حجیت این قاعده در استنباط احکام فقهی می‌پردازد. بی‌تردید پذیرش این قاعده وابسته به پذیرش دلالت روایات ذکرشده در باب حجیت استصحاب است و گرچه مشهور اصولیون متأخر قائل‌اند روایات استصحاب، صلاحیت شمول برای هر دو قاعده استصحاب و یقین را ندارد و لذا نهاد شک ساری را از صحن ادله استصحاب خارج کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد از بین روایات استصحاب، روایت منقول از جناب صدوق (رحمت‌الله) در صورت پذیرش سند و دلالت بتواند حجیت این قاعده را در تفسیر حداقلی آن ــ یعنی امضای آثار مترتب بر یقین سابق و حکم به صحت اعمال گذشته متفرع بر آن یقین ــ اثبات کند. همچنین، در ضمن اسناد پشتیبان قاعده فراغ و تجاوز، تعابیری وجود دارد که می‌تواند مثبت قاعده یقین در تفسیر حداقلی آن باشد.

کلیدواژه‌ها

• قاعده یقین
• یقین
• فراغ
• تجاوز
• استصحاب