نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدمهدی محب الرحمان ¹
• سید امراله حسینی ²

¹ استادیار گروه مسائل فقهی و حقوقی، پژوهشکده فقه و حقوق، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

² استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (رحمت‌الله علیه)، قزوین، ایران

چکیده

واکسن فراورده‌ای بیولوژیکی است که با تحریک سیستم ایمنی بدن، عامل عفونی یا میکروارگانیسم‌های مرتبط با آن را در آینده شناسایی و نابود می‌کند. واکسیناسیون عمومی در کنترل بسیاری از بیماری‌های فراگیر ازجمله آبله، فلج اطفال، سرخک و کزاز مؤثر بوده و ازاین‌رو مورد تأکید دانش پزشکی قرار گرفته است.
مقاله پیش ‌رو که از پیامدهای تزریق واکسن سخن می‌گوید، در پی پاسخ به این پرسش است که «مسئولیت مدنی و کیفری در عوارض احتمالی و ناشناخته واکسن یا تزریق واکسن بی‌کیفیت و نیز عدم تزریق واکسن و سرایت بیماری، بر عهده چه کسی است؟».
یافته‌های پژوهش که با روش داده‌پردازی توصیفی-‌تحلیلی و با گردآوری اطلاعات و داده‌ها از منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است، نشان می‌دهد در فرضِ قصور کارکنان دولتی یا مصلحت‌سنجی در ارائه واکسن تأییدشده درجه دو، مسئولیت مدنی، جبران خسارت و پرداخت دیه و ارش متوجه ایشان است و در فرض تقصیر نیز مسئولیت کیفری افزوده خواهد شد. همچنین، در فرض خودداری شهروند از تزریق واکسن و بیماری‌پذیری، مسئولیت دولت منتفی است.

کلیدواژه‌ها

• واکسیناسیون
• واکسن
• فقه پزشکی
• مسئولیت مدنی
• مسئولیت کیفری