نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدمهدی محب الرحمان ¹
• سید امراله حسینی ²

¹ گروه مسائل فقهی و حقوقی، پژوهشکده فقه و حقوق، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

² عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

چکیده

واکسن فراورده‌ای بیولوژیکی است که با تحریک سیستم ایمنی بدن، عامل عفونی و یا میکرو ارگانیسم‌های مرتبط با آن را در آینده، شناسایی و نابود می‌کند. همچنان‌که واکسیناسیون عمومی در کنترل بسیاری از بیماری‌های فراگیر از جمله آبله، فلج اطفال، سرخک و کزاز مؤثر بوده و از این رو مورد تأکید دانش پزشکی قرار گرفته است.

این مقاله که از پیامدهای تزریق واکسن سخن می‌گوید در پی پاسخ به این سوال است که: «مسئولیت مدنی و کیفری در عوارض احتمالی و ناشناخته واکسن یا تزریقِ واکسن بی کیفیت، و نیز عدم تزریق واکسن و سرایت بیماری، برعهده چه کسی می‌باشد؟»

تحقیق پیش‌رو که با روش داده‌پردازیِ توصیفی و تحلیلی، و با گردآوری اطلاعات و داده‌ها از منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته، نتیجه گرفته است: اولا در فرضِ قصور کارکنان دولتی و یا مصلحت‌سنجی در ارائه واکسن تایید شده درجه دو، مسئولیت مدنی، جبران خسارت و پرداخت دیه و ارش متوجه ایشان می‌باشد؛ ثانیا در فرض تقصیر کارکنان دولتی، علاوه بر مسئولیت مدنی، مسئولیت کیفری نیز افزوده خواهد شد. ثالثا: در فرض خودداریِ شهروند از تزریق واکسن و بیماری وی، مسئولیتِ دولت منتفی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• واکسیناسیون
• واکسن
• فقه پزشکی
• مسئولیت مدنی
• مسئولیت کیفری