پژوهش‌نامه فقه اجتماعی
واکاوی خاستگاه قتل‌های ترحم‌آمیز از منظر فقه اسلامی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
با لحاظ کردن این شاخص که افکار آحاد جامعه، عدم تفکیک و تفاوت میان قتل همراه با سوءقصد و قتل از روی ترحم و دلسوزی را نمی‌پذیرد و نیز به نظر با معیارهای عقلایی هم متعارض جلوه می‌نماید، باید با به‌کارگیری ظرفیت‌های دانش فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی، مطالعات و بررسیها را برای حصول نتیجه‌ای علمی و منطبق با شرع مقدس، سرلوحه پژوهش‌های حوزه فقه و حقوق پزشکی قرار داد. قتل از سر دلسوزی و ترحم، هرچند که با این عنوان در دانش فقه سابقه‌ای ندارد، لکن با مناط و برداشتی که از مباحثی مانند اکراه و امر به قتل در مبحث قصاص و وجوب نجات انسان در حال غرق شدن در سایر ابواب فقهی ذکر شده، می‌توان حکم این دعوی را از منظرگاه فقه مورد مطالعه و تحقیق قرار داد و نتایج حاصل از آن را به همراه حکم مستنبطه به نظاره نشست. در کلام فقیهان، رضایت به قتل یا امر به قتل، مورد اشاره قرار گرفته که آرای متفاوتی به دنبال آن مطرح شده است. اتانازی که خصیصه ذاتی آن رضایت است، در هیچ‌یک از استثنائات حقوقی قرار نمی‌گیرد و مصداق قتل عمد در نظر گرفته می‌شود مگر آنکه مشمول حکم استثنایی ماده 268 ق.م قرار بگیرد.
کلیدواژه‌ها
)
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21
اسفند 1401صفحه 169-186
- تاریخ دریافت: 25 شهریور 1401
- تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1401