پژوهش‌نامه فقه اجتماعی
تأملی در حکم فقهی پدیده زمین‌خواری
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیارT گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2 دانشجوی دکتریT فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده
«زمین» ازجمله نعمت‌های الهی است که نسل فعلی و آتی در راستای تأمین نیازهای خود به آن نیازمند هستند، اما امروزه ازجمله مفاسد اقتصادی که در این راستا نمود پیدا کرده، پدیده «زمین‌خواری» است که با تصرف غیرقانونی و عدوانی در اراضی و تغییر کاربری‌های غیرمجاز واقع می‌شود. از نظر فقهی، زمین دارای احکام خاصی بوده و مالکیت آن نیز شرایط ویژه‌ای دارد. بر همین اساس، می‌توان به پدیده زمین‌خواری از منظری فقهی نگریست و این نکته را مورد بررسی قرار داد که آیا می‌توان با نادیده گرفتن شرایط مقررشده در شرع و قانون، ادعای مالکیت زمینی را کرد و حکم فقهی مالک شدن زمین خارج از محدوده مقررشده در شرع اسلام چیست؟ نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که مالک شدن زمین از طریق غیرمشروع و غیرقانونی، از نظر فقهی، مصداقی از اکل مال به باطل است. این همان پدیده‌ای است که امروزه از آن به‌عنوان «زمین‌خواری» یاد می‌شود. بر همین اساس، تصرف نامشروع اراضی، حقی برای کسی ایجاد نمی‌کند و از نظر فقهی، چنین مالکیتی معتبر شناخته نمی‌شود.
کلیدواژه‌ها
)
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21
اسفند 1401صفحه 1-20
- تاریخ دریافت: 25 شهریور 1401
- تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1401