نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• میثم شعیب ¹
• سید محمدتقی قبولی درافشان ²
• محمدحسن حائری ³

¹ دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

³ استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مکیل و موزون از مفاهیم روشن در فقه امامیه است اما مصادیق آن در زمان‌ها و مکان‌های مختلف دچار تغییراتی شده است؛ از این رو درباره ملاک آن بین فقیهان امامیه اختلاف وجود دارد. مشهور بر این عقیده‌اند که ملاک مکیل و موزون، زمان پیامبر(ص) است. نوشتار پیش‌رو با روشی توصیفی- تحلیلی و به شیوه کتابخانه‌ای به بررسی این دیدگاه پرداخته و اعتبار ادله آن‌ها را مورد مداقه قرار داده است و به این نتیجه نائل شده است که تمامی این ادله، ناتوان از اثبات این مدّعا هستند با این توضیح که ادله مکیل و موزون، از نوع قضایای حقیقیه و از دسته اعتبارات امضایی شارع می‌باشند که امضاء آن‌ها، دائر مدار فعلیت بنا لحاظ می‌شود؛ بنابراین در هر زمان و مکانی، مکیل و موزون در عرف صدق کند، همان ملاک است و ربا در آن‌ها جریان دارد.

کلیدواژه‌ها

• مکیل
• موزون
• مکیال
• حقیقت شرعیه