آسیب‌شناسی داوری در طلاق در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه با تأکید بر قانون حمایت خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

یکی از مسائلی که امروزه در کاهش میزان طلاق و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن موردتوجه بوده و امروزه در نهاد دادرسی خانواده کارکرد خود را از دست داده است را باید نهاد داوری در طلاق دانست. داوری در طلاق به دنبال جلوگیری از فروپاشی خانواده و تحکیم بنیان‌های خانواده است. لذا باید بدین سؤال پاسخ داد که آیا ضمانت­های اجرایی برای إعمال نهاد مزبور کافی است؟ آیا نهاد مزبور کارکرد­های لازم خود را دارد؟ در باب ماهیت نیز نهاد موردنظر را باید از نوع تحکم دانست، لذا صدور حکم طلاق را باید منوط به نظر داوری در نظر گرفته و بدون تحقق داوری، حکم مزبور را محکوم به بطلان دانست. هم‌چنین از حیث شکلی نیز در صدور حکم طلاق چه از سوی زوج یا زوجه، باید حتماً حکم دادگاه را اخذ نمایند و تحقق این امر منوط به صدور گواهی عدم امکان سازش است که این صدور هم مشروط به ارجاع به داوری است. بر این اساس لازم است در عرصه تقنینی ضمانت اجراهایی برای الزام دادگاه‌ها و افراد برای اجرای داوری در نظر گرفت و نیز برای متخلفین از این مقرره مجازات و تمهیداتی اندیشید تا بدین‌وسیله اجرای داوری به حالت واقعی نزدیک شده و درنهایت تخلف از آن هزینه‌ها و ضمانت‌های اجرایی بسیاری را در برداشته باشد.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
اخوان تفتی، مهناز (1378)، «شوک پس از طلاق در اثر جدایی والدین بر فرزندان»، پژوهش‌های مشاوره، شماره‌ 3 و 4.
امیری، نادر (1386)، «طلاق و تأثیرات آن بر فرزندان»، مجله‌ علوم تربیتی، شماره‌ 68.
باریک لو، علیرضا؛ مدیو جونی، محمد (1391)، رویکرد حقوق اسلام و فرانسه به حقوق خانواده، حقوق اسلامی، شماره 34.
بشارت، محمدعلی؛ رنجبر نوشهری، فرزانه؛ رستمی، رضا (1387)، «مقایسه عملکرد بیماران مبتلابه اختلال مصرف مواد مخدر و خانواده افراد بهنجار»، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، شماره 80.
توجهی، عبدالعلی؛ ملکشاه، آرزو (1392)، «جایگاه مهریه سنگین در آموزه‌های دینی، آرای فقها و حقوق موضوعه»، پژوهشنامه زنان، شماره 7.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: نشر گنج دانش.
جمعی از نویسندگان (1346)، «قطعنامه سمینار ایران درباره لایحه حمایت از خانواده»، مجله مسائل ایران، خرداد 1346، ش 46
حبیبی تبار، جواد (1388)، «طلاق و حمایت خانواده با تأکید بر پیشگیر از طلاق»، مجله مطالعات راهبردی زنان، شماره 43.
حبیبی تبار، جواد؛ فراهانی، انسیه (1394)، «قانون حمایت خانواده و ضمانت اجرا مؤثر در مورد نشوز زوج»، مطالعات اسلامی زنان و خانواده، شماره 2.
خورسندیان، محمدعلی (1383)، «اختلالات جنسی و بررسی آثار آن در حقوق خانواده»، فصلنامه پزشکی قانونی، شماره 35.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (بی­تا)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن‏، مترجم: غلامرضا خسروى، تهران: انتشارات مرتضوی.
روشن، محمد (1384)، «وضعیت حقوقی طفل متولد از لقاح مصنوعی»، فصلنامه خانواده پژوهی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 2.
روشن، محمد (1386)، «بررسی حقوقی اهدای گامت و جنین»، فصلنامه پایش، شماره 4.
روشن، محمد (1389)، مباحثی از حقوق خانواده، تهران، نشر جنگل.
روشن، محمد؛ خلیل زاده، سید محمد مهدی (1392)، «حقوق خانواده در برابر پخش برنامه‌های ماهواره ای»، فصلنامه خانواده پژوهی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 46.
روشن، محمد؛ مهدوی، حسین (1394)، «اوصاف عام خسارت تاشی از عدم انجام تعهد در کنوانسیون بیع کالا 1980 وین و نظام حقوقی ایران»، اولین کنفرانس بین المللی حقوق و توسعه پایدار مدنی، شیراز.
صادقی مقدم، محمد حسن؛ امیرحسینی، امین (1394)، «نفقه و نیازهای درمانی زوجه، زن در فرهنگ و هنر»، مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران، شماره3.
صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله (1382)، مختصر حقوق خانواده، تهران: نشر میزان.
عمید، حسن (1362)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر.
قاسم‌زاده، سید مرتضی (1391)، «لزوم تبیین و اصلاح ساختار اطلاعاتی خانواده»، مجله دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 57.
کاظمی، محمود (1393)، «ولایت شوهر بر همسر، یا مسئولیت او در برابر خانواده»، دانش حقوق مدنی، شماره 5.
موسوی، اشرف السادات (1379)، «عملکرد نظام خانواده و بهداشت روانی اعضای خانواده»، مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی در ایران، شماره 22 و 23.
مهاجری، مریم (1390)، «آسیب شناسی لایحه جدید حمایت خانواده با تأکید بر مواد 8 و 16»، مجله کانون وکلای دادگستری، شماره 118.
  • تاریخ دریافت: 04 فروردین 1392
  • تاریخ بازنگری: 17 خرداد 1392
  • تاریخ پذیرش: 25 تیر 1392